Dành cho công chúng

Loãng xương là gì?

Loãng xương là một bệnh đặc trưng bởi giảm sự giảm sức mạnh của xương dẫn tới nguy cơ gãy hoặc nứt xương. Độ chắc khỏe của xương tạo nên từ  hai đặc điểm chính: khối lượng xương (lượng xương) và chất lượng xương. Bệnh loãng xương là nguyên nhân chính gây gãy xương ở phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi. Gãy xương  thường xảy ra ở xương hông, xương sống và cổ tay, nhưng bất kỳ xương nào cũng có thể bị ảnh hưởng. Một số gãy xương có thể gây tàn phế vĩnh viễn, đặc biệt là khi chúng xảy ra ở hông.

Loãng xương thường được gọi là "bệnh thầm lặng" bởi vì nó thường tiến triển mà không có triệu chứng gì cho đến khi gãy xương xảy ra hoặc xẹp một hoặc nhiều đốt xương sống (xương trong cột sống) . Các đốt sống bị xẹp có thể cảm nhận hoặc nhìn thấy trước nhất khi một người bị đau lưng nặng, giảm chiều cao hoặc dị dạng cột sống như gập người hoặc vẹo cột sống. Xương bị ảnh hưởng bởi loãng xương có thể rất dễ gãy đến nỗi các vết nứt xảy ra tự phát hoặc do các va chạm, té ngã hoặc các áp lực và gắng sức bình thường như uốn, nâng, hoặc thậm chí ho.

Nhiều người nghĩ rằng loãng xương là một phần tự nhiên và không thể tránh được của quá trình lão hóa. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế tin rằng ngày nay chứng loãng xương hầu như có thể phòng ngừa được. Hơn nữa, những người đã bị loãng xương có thể thực hiện các bước để ngăn ngừa hoặc làm chậm tiến trình của bệnh và giảm nguy cơ gãy xương trong tương lai. Mặc dù bệnh loãng xương đã từng được xem như là một bệnh của tuổi già, nhưng hiện nay nó được coi là một căn bệnh có thể phát sinh từ sự phát triển xương tối ưu trong thời thơ ấu và thanh thiếu niên, cũng như sự mất xương sau này.

Các nguyên nhân dẫn đến loãng xương

Xương phát triển dưới mức tối ưu trong thời thơ ấu và vị thành niên có thể dẫn đến việc không đạt được khối lượng xương đỉnh tối ưu. Do đó, khối lượng xương đỉnh tối ưu đạt được trong giai đoạn đầu của cuộc đời là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nguy cơ loãng xương trong những năm sau đó. Những người bắt đầu với lượng xương lớn hơn (khối lượng xương đỉnh cao) ít bị loãng xương hơn khi mất xương do tuổi tác, mãn kinh hoặc các yếu tố khác. Các nguyên nhân gây loãng xương khác là mất xương vì tỷ lệ hủy xương cao hơn dự đoán, tỷ lệ tạo xương giảm hoặc cả hai.

Một đóng góp chính cho việc mất xương ở phụ nữ trong thời kỳ sau này là giảm lượng estrogen xảy ra khi mãn kinh. Estrogen là một hoocmon giới tính đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo và duy trì xương. Giảm estrogen, dù là do mãn kinh tự nhiên, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng, hóa trị hoặc xạ trị ung thư, có thể dẫn đến mất xương và cuối cùng là chứng loãng xương. Sau khi mãn kinh, tỷ lệ mất xương tăng lên khi lượng estrogen sinh ra từ buồng trứng của phụ nữ giảm đáng kể. Mất xương nhanh nhất trong vài năm đầu sau khi mãn kinh nhưng vẫn tiếp tục vào những năm sau mãn kinh.

Ở nam giới, nồng độ hormon sinh dục cũng giảm sau tuổi trung niên, nhưng sự suy giảm dần dần. Những suy giảm này cũng có thể góp phần làm mất xương ở nam giới sau khoảng 50 tuổi.

Loãng xương cũng có thể do mất xương đi cùng với nhiều bệnh, rối loạn ăn uống, thuốc men và điều trị y tế. Chẳng hạn, loãng xương có thể là do sử dụng lâu dài một số loại thuốc chống co giật và các thuốc chứa glucocorticoid. Glucocorticoids là thuốc kháng viêm được sử dụng để điều trị nhiều bệnh, bao gồm viêm khớp dạng thấp, lupus, hen, và bệnh Crohn. Các nguyên nhân gây loãng xương khác bao gồm chứng nghiện rượu, chán ăn tâm thần, nồng độ hormon giới tính thấp, cường giáp, bệnh thận và các rối loạn dạ dày-ruột. Đôi khi loãng xương là kết quả từ một sự kết hợp của nhiều nguyên nhân.