LIỆU PHÁP HORMONE (ANDROGEN) ĐỐI VỚI UNG THƯ TUYẾN TIỀN LIỆT - MỘT YẾU TỐ NGUY CƠ THƯỜNG BỊ LÃNG QUÊN ĐỐI VỚI BỆNH LOÃNG XƯƠNG
24/05/2021
Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ác tính của tạng đặc ở nam giới phổ biến nhất. Gần một nửa số nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt sẽ được điều trị bằng liệu pháp loại bỏ androgen (androgen deprivation therapy-ADT) để ngăn chặn mức testosterone. Trong khi điều này cải thiện tỷ lệ sống và tỷ lệ tử vong không bệnh tật, ADT có liên quan đến việc mất BMD và tăng nguy cơ gãy xương do loãng xương. Biến chứng này sẽ ngày càng trở nên phổ biến do dân số già và tỷ lệ ung thư tuyến tiền liệt và loãng xương ngày càng gia tăng theo tuổi tác.
Nam giới được điều trị bằng liệu pháp loại bỏ androgen (androgen deprivation therapy-ADT) trong 12 tháng đã giảm BMD khoảng 2,5% ở toàn bộ cổ xương đùi, 2,4% ở mấu chuyển lớn, 2,6% ở xương quay, 3,3% ở cả cơ thể và 4,0% ở cột sống thắt lưng. Tỷ lệ loãng xương là 35,4% ở những bệnh nhân chưa sử dụng liệu pháp hormone, 42,9% ở bệnh nhân sau 2 năm sử dụng ADT, 49,2% sau 4 năm và 80,6% sau 10 năm trở lên. Phân tích 50.613 nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt trong chương trinh liên kết Giám sát, Dịch tễ học và Kết quả (Surveillance, Epidemiology, and End Results-SEER) và cơ sở dữ liệu của Medicare cho thấy 19,4% những người sử dụng ADT bị gãy xương, so với 12,6% của những người không nhận ADT (P <0,001).
Chỉ 28% bác sĩ ung thư bức xạ và 5% bác sĩ tiết niệu đề nghị chụp DXA trước khi bắt đầu ADT. Denosumab đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ gãy đốt sống ở bệnh nhân ADT.
Thuốc bisphosphonates: pamidronate, zoledronate, alendronate và risedronate đều có liên quan đến việc tăng BMD ở các bệnh nhân này, mặc dù những nghiên cứu này không chứng minh cho việc giảm gãy xương. Mặc dù có sẵn các thuốc điều trị, sức khoẻ xương vẫn chưa được quan tâm đúng mức ở những bệnh nhân này, với rất ít bệnh nhân đang điều trị ADT được sàng lọc và bắt đầu điều trị bằng các biện pháp bảo vệ xương.
Là bác sĩ lâm sàng có chuyên môn về sức khỏe xương, chúng ta nên bắt đầu đối thoại với các đồng nghiệp về bức xạ và ung thư và tiết niệu về sức khỏe xương của bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt. Điều này hy vọng sẽ dẫn đến việc họ đề nghị những bệnh nhân này để đánh giá sức khỏe của xương và thực hiện chương trình quản lý bao gồm bổ sung canxi và vitamin D, một chương trình tập thể dục để giảm nguy cơ té ngã và bắt đầu liệu pháp bảo vệ xương thích hợp.
Phó Giáo sư Peter Wong (Tiến sĩ Grad Dip Clin Epi FRACP CCPU), Chuyên gia cấp cao, Khoa Thấp khớp, Bệnh viện Westmead, Sydney, Úc.
